Beluister hier de podcast ‘Zal het morgen vrede zijn?’; verlangen naar een beter leven.

De stilte is tastbaar, terwijl de naam wordt genoemd van hem of haar die gestorven is. En het is net, of bij het noemen van de naam, diegene er weer even is. Helder en levendig is ineens de herinnering. Zijn lach, een gesprek, of de altijd zorgzame handen komen terug in gedachten. Mooie gewoonte. Namen noemen!

Als een lopend vuurtje verspreidt zich het nieuws dat lijsttrekker Timmermans van GL/PvdA zich in een privéjet tegoed doet aan een luxueuze maaltijd. De ‘klimaatpaus’ wordt flink gehekeld. Echter, wat blijkt, de foto is ‘nep’. Meer dan ooit moeten we doen aan waarheidsvinding. Checken of datgene wat we horen en zien wel wáár en betrouwbaar is.

Fouten in je leven. Wat moet je ermee? Het liefst vermijd je het denken daaraan. Toch? Want, gedane zaken nemen geen keer. Je kunt je leven niet meer overdoen. Niet ongedaan maken wat je hebt gezegd of gedaan. Daarom wil je er niet meer mee geconfronteerd worden. 

Wil je weten of God bestaat? Een van de manieren om daarachter te komen, is door naar de natuur te kijken. De wetenschap ontdekt steeds meer. Sommige studies laten hele mooie dingen zien waardoor je eigenlijk maar tot één conclusie kunt komen: hoe bijzonder is dit gemaakt! Kijk maar eens mee naar de motor van een bacteriestaart.

En dan is het ineens toch herfst. De waterijsjes hebben plaats gemaakt voor warme bekers chocolademelk. Het zwembadje ligt ergens ver weg opgevouwen in de schuur. Lego en legpuzzels komen weer tevoorschijn. Buiten kleuren de eerste bladeren goudgeel.

De weekendtas staat ingepakt. Na het ontbijt willen we vertrekken voor een nachtje er samen tussenuit. Net als we de kinderen willen wekken, wordt onze jongste huilend wakker. ‘Ik heb hoofdpijn en ook buikpijn’, klaagt hij.

‘Tot over de oren verliefd’, stelt mijn vader vast nadat hij kennis gemaakt heeft met het 
kersverse stelletje; onze zoon en zijn vriendin. Ik glimlach en geloof zeker dat hij gelijk heeft.
Onwillekeurig denk ik terug aan de tijd dat mijn man en ik elkaar leerden kennen.

Met een glunderend gezichtje komt hij thuis. In zijn handen draagt hij voorzichtig zijn koekjestrommel. Daar zal vast een lekkere traktatie inzitten. Ik ben dan ook heel nieuwsgierig als hij heel voorzichtig het dekseltje een beetje oplicht.

Wil je eens wat leven in de brouwerij brengen, in de bedrijfskantine bijvoorbeeld? Werp dan een stevige vraag in de groep. ‘Wie gelooft er in buitenaards leven?’ is er zo eentje. Dat levert gegarandeerd reacties op. Waarschijnlijk zul je er versteld van staan hoeveel mensen aangeven in buitenaards leven te geloven. Leven uit andere sterrenstelsels, ufo’s, maan- of marsmannetjes en ander hoog- en laagvliegend wild blijken, juist onder mensen die niet in God geloven, gretig aftrek te vinden. Maar weet je wat het rare is? Als je wél in God gelooft en je vertelt over het bestaan van engelen en demonen (wat letterlijk genomen ook buitenaards leven is), dan telt dat plotseling niet mee. Best vreemd eigenlijk…

De ideeën buitelen over elkaar heen in mijn hoofd. Het duurt lang voor ik in slaap val. Als ik
de volgende morgen wakker word, sta ik meteen weer ‘aan’. Ik probeer zoals gewoonlijk tijd
te nemen voor de Bijbel en gebed. Maar het gaat niet. De woorden dringen niet tot me door.

Met elkaar buigen ze zich over de stelling van filosoof Nietzsche, ‘God is dood’. Jonge studenten filosofie. Tijdens het zonovergoten weekend van 10 september jongstleden. Volgens Nietzsche zijn we in een onomkeerbaar proces terecht gekomen, waarin het christelijk Godsbesef steeds meer afneemt.

Wat is het heet. Voor minstens de zesde dag op rij staat de zon aan een strakblauwe lucht. De thermometer tikt met gemak de 30 °C aan. Wat is een plekje in de schaduw op zulke dagen heerlijk.

‘Als ik nu eens een wonder zou meemaken. Ja, dan zou ik in God gaan geloven!’ Hoeveel mensen zijn er niet die dat zeggen? Ze denken dat ze nooit iets zien of horen wat een regelrechte aanwijzing voor het bestaan van God is. Toch zijn die er, je moet er alleen zicht op krijgen. In een eerdere blog noemden we al het bestaan van de staat Israël, maar je kunt het ook dichter bij huis brengen. Kijk eens naar de schepping. Hoe schitterend zit die in elkaar!

Ze ziet er als een berg tegenop, de start van het nieuwe schooljaar. Vooral de kennismakingsrondes. Ze zou die het liefst skippen. Alle blikken op haar gericht. Je vlot moeten presenteren. Ze voelt zich verre van vlot. Enorme acné maakt dat ze zich alles behalve aantrekkelijk voelt. 

‘Waarom vissen? Haai? Jij bidt?’ De verwarring is van zijn gezicht af te lezen. Onze moslimvriend heeft ongemerkt een geluidsopname gemaakt van het gebed aan tafel. Google Translate stelt hem echter voor raadsels. Mijn man zou zijn gebed afsluiten met ‘haaien’. Dat kan niet kloppen.

Elke zondag werden ze je in de hand gedrukt. Een paar pepermunten. Om de lange kerkdienst mee door te komen. Zorgvuldig verdeelde je ze over de dienst. Langzaam zoog je ze op. Een King pepermunt, zomaar een stukje nostalgie.

Het voelt nogal aanmatigend om te zeggen dat de God Die jij aanbidt, de Enige is. Zeker wanneer je toegewijde gelovigen ontmoet die dag in, dag uit gehoor geven aan de gebedsoproep, trouw hun matje uitrollen en neerknielen richting Mekka. Wie ben jij om te beweren dat ze het mis zouden kunnen hebben?

Met negentig kilometer per uur kachelen we van west naar noord Nederland. Op weg naar onze vakantiebestemming. Ineens wordt mijn aandacht getrokken door een quote. ‘Volg NIET de kudde’. Met grote koeienletters staat het op een geluidswal gekalkt. Oké, niet de kudde. Maar wie of wat dan wel?

‘Kom maar tevoorschijn.’ Hard schreeuwt ons zoontje het de buurt in. Helaas. De verstopte kinderen blijven heerlijk weggedoken op hun zorgvuldig uitgekozen plekjes. Een nieuwe leus moet de verstoppers over de streep trekken. ‘Kom maar uit je holletje, je bent hem niet!’

Mensen die niet in God willen geloven, zeggen nogal eens: “Ik merk niet dat Hij er is. Kijk, als ik nou een wonder zou meemaken, dan wil ik best in Hem geloven, maar ja… dat gebeurt niet.” Die mensen moeten eens naar Israël kijken. Dan zien ze het levende bewijs dat wonderen bestaan. 

‘Pap, dien een schadeclaim in’, opperen de kinderen gekscherend. Mijn man heeft een flinke schaafwond ten gevolge van een val met zijn fiets. Een hondje rent rucksichtslos tussen de wielen van zijn fiets. Vooral de enorme schok voor onze jongste, die in het achterzitje mede ten val komt, komt volgens hen in aanmerking voor een flinke schadevergoeding.

Nu breekt zijn klomp! Moet hij een akker kopen? Op dit moment? Het land Israël is onder de voet gelopen. De stad Jeruzalem wordt belegerd. Honger drijft de mensen in de stad tot wanhoop. En Jeremia zelf? Hij zit opgesloten in de gevangenis. Niet langer wil men naar deze onheilsprofeet luisteren.

Het is druk bij de kassa. Een oude mevrouw staat rustig te wachten tot ze aan de beurt is. Achter haar staat een jongen. Die is minder geduldig en doodt de tijd met klieren. Zijn moeder, die achter hem staat, heeft er weinig oog voor. Na wat tegen de winkelkar geschopt te hebben, begint het ventje tegen de schoenen van de bejaarde vrouw aan te trappen. Die kijkt geërgerd om en vraagt aan de moeder: „Zegt u daar niets van?” De moeder schudt haar hoofd: „Dat deed ie vast niet expres. En als dat wel zo was… ik geef ‘m een vrije opvoeding.” De oude dame is verbijsterd, helemaal als ze ziet wat er daarna gebeurt. Achter de moeder staat een man die een pak vla uit zijn kar haalt. Hij draait die open, giet de gele massa over het hoofd van de moeder en zegt: „Ik heb ook een vrije opvoeding gehad.”

Met een markeerstift in haar hand, zit ze tegenover mij aan tafel. Onze dochter bereidt zich voor op het centraal proefwerk geschiedenis. Jaartallen en kernbegrippen worden gemarkeerd. De tekst kleurt neon groen, geel en oranje.

‘Aankomsthal 3’, heeft mijn zoon gezegd. Al vlug ontdek ik waar ik moet zijn. De deuren van de hal gaan open. Twee jonge kinderen banen zich een weg tussen koffers en mensen door. Zoekend kijken ze rond. Dan zien ze haar. Een lach breekt door op hun gezicht. Ze beginnen te rennen. Met tranen in de ogen neemt een grijze, gerimpelde vrouw hen allebei tegelijk in haar armen. Ze knuffelt de kleintjes, alsof ze ze nooit meer los wil laten. Prachtig! Wat een heerlijk welkom.

‘Mevrouw, ze vinden me een flirt. Ik heb de één na de ander.’ Ineens komt het er uit, tijdens een mentorgesprek. De pijn van de veroordeling door anderen. Het lukt dit negentienjarige meisje niet meer om nog anders naar zichzelf kijken. In haar hoofd is ze ‘een slet’ en daar gedraagt ze zich nu naar. 

Moestafa en Jan zijn al jarenlang collega’s. Vakkenvullers in een supermarkt. Het gebeurt regelmatig dat ze door de bedrijfsleider bij elkaar worden gezet om een pallet met spullen in de schappen tezetten. Zo ook vandaag. Moestafa pakt zijn mesje en snijdt het plakband kapot van een doosje met limonadeflessen. Daarbij let hij even niet goed op en neemt een stukje van zijn duim mee. Van schrik laat hij zijn mes vallen en stopt hij zijn duim in zijn mond. Tijdens het zuigen komt de naam van Jezus over zijn lippen. Jan, die christen is, heeft niet meteen door wat er gebeurt, maar hoort wel wat Moestafa, die moslim is, zegt. Dat doet hem pijn, maar anders dan de pijn die Moestafa ervaart...

Heel veel tubes en potjes hadden ze open gemaakt, om even te ruiken. Met moederdag wilden ze mama verrassen met het lekkerste geurtje dat ze konden vinden. Wat hadden ze gelachen om papa die zo goed zijn best deed dat de zalf zelfs ín zijn neus terecht kwam.

Boem, daar ligt hij op de grond. Huilend krabbelt onze kleuter overeind. Met een kus van mama op zijn zere knie, drogen zijn tranen al gauw. Hij zoekt zijn fietsje weer op en waagt een nieuwe poging. Maar wat als het verdriet zo groot is, dat geen kus meer in staat is de tranen te drogen?

Wat ongemakkelijk ondergaat hij een onderzoek in het ziekenhuis. Hij geneert zich, onze tienerzoon. Een knipoog voor hem, geeft ruimte aan een kleine lach. Ik zie dat hij ontspant.
Hoe betekenisvol zijn deze kleine signalen in het intermenselijk verkeer. Een blik van verstandhouding, een ‘high five’, opgestoken duim. Je weet je gekend.

‘Uitbehandeld. Uitbehandeld.’ Het hamert door mijn hoofd, terwijl ik me een weg baan door de drukke Leidse straten om mijn moeder op te halen uit het LUMC om thuis te kunnen sterven. In het ziekenhuis haast ik me naar haar kamer.

Op het strand staat een zandkasteel. Het is niet zomaar een hoop korrels waar je nog net een middeleeuws gebouw in kunt herkennen. Nee, het is een meesterwerk, met torens, ophaalbrug, kantelen, alles erop en eraan. In de buurt staat een man. Je vraagt hem wie dit kasteel bouwde. Hij antwoordt: „Niemand. Dat deed de wind. Die blies alle zandkorrels bij elkaar en zo vormden die het toevallig. ‘t Duurde heel lang, dat wel, maar het ziet er geweldig uit, vindt u niet?” 

Wat kun je door het leven rennen. Je schiet in je jas. Haast je naar de winkel, om daarna de kinderen op te halen bij school. Je hebt geen erg in de kleine madeliefjes die weer bloeien na de grijze, grauwe winter. Tot de kleine achterop je er op wijst. ‘Mama, kijk witte bloemen’.

Mijn concentratie is weg. Onrustig, aanhoudend gesnater van een eend alarmeert mij. Wat is er aan de hand? Ik zie een meeuw angstvallig laag over het water scheren. Plotseling maakt hij een pijlsnelle duik naar beneden. Gelukkig, het kleine eendje waar hij het op heeft gemunt, duikt net op tijd weg onder moeders vleugels.

Vrede. Het lijkt er in de verste verte niet op. Dagelijks worden we overspoeld met nieuws over de oorlog. Wat kan het soms ook tekeer gaan in je eigen hart. Wrok en bitterheid kunnen je zomaar in zijn greep houden. Wat moet je dan met een ‘vredegroet’?

Stil ligt een boon op een laagje witte, vochtige watten in ons raamkozijn. Over drie dagen kunnen we verandering waarnemen. Het boontje zal dan ontkiemen. Een wortel en stengeltje worden zichtbaar, met de belofte van een heerlijke oogst bonen deze zomer. Prachtige symboliek.

Christenen weten zeker dat Jezus uit de dood is opgestaan. De grafsteen was weggerold, de lappen die Zijn dode lichaam omhulden waren afgelegd. En daarna verscheen Jezus aan tal van mensen. Als eerste aan de vrouwen die op Eerste Paasdag Zijn graf bezochten, later aan nog veel meer mensen. Aan honderden tegelijk zelfs!

De kern van het christelijk geloof is toch wel het kruis van Christus. Van kinds af aan ben ik ermee bekend. Toch, eerlijk-is-eerlijk, begrijp ik het wel dat de Joden zich aan het kruis ergeren. En Grieken, het klinkklare onzin vinden (1 Korinthe 1:23). Ergens stootte ook ik me er aan.

Het liefst klik ik deze foto weg. Het lijden wat achter dit plaatje schuilgaat, is te groot. Ik kan het haast niet aan om deze foto te zien. De pijn, het verdriet, de vragen, de machteloosheid, het overweldigt me.

De Bijbel is zo’n bijzonder boek! Sta je daar weleens bij stil? Er is geen boek ter wereld dat geschreven is door zo veel verschillende auteurs en dat toch zo’n inhoudelijke eenheid vormt. Veertig auteurs werkten eraan. Ze leefden, in verschillende landen, over een periode van anderhalf duizend jaar. En hun boeken grijpen steeds op elkaar terug.

Wat zeg je als iemand beweert dat president Biden niet bestaat? Waarschijnlijk zul je tegen je voorhoofd tikken. En terecht. Er is voldoende materiaal om er zeker van te zijn dat Biden – as we speak – de Verenigde Staten leidt. Krantenartikelen, live radioverslagen en tv-beelden maken hem een man van vlees en bloed.

En zij leefden nog lang en gelukkig. Is de Bijbelse belofte van eeuwig leven als het slot van een spannend sprookje? Het plaatje van een lam en leeuw die vredig samen liggen, slechts een mooie droom?  

‘Wie bent U, Heere?’ stamelt hij. Als een razende klopt hem het hart in de keel. Plat ligt hij op de grond. Met zijn ogen stijf dichtgeknepen voor dat ontzagwekkende licht dat overal om hem heen is. Bevend om die vriendelijke, verwijtende stem.  

Hoe ervaren mensen God? Heel nabij of juist lichtjaren bij hen vandaan? Kun je eigenlijk iets van God ervaren? Is Hij niet slechts een theoretisch begrip? 

Soms heb je ergens eigenlijk geen woorden voor. Het was … en dan val je stil.  In die stilte is er weer de beleving, waarvoor je de woorden mist. Zo is het eigenlijk ook als je wilt vertellen Wie God is.  

Over God bestaan veel ideeën. Iedereen heeft daar zo zijn eigen gedachten bij. Wie God is, lijkt afhankelijk van de mens die over Hem spreekt. Is alle spreken ‘over Boven van beneden’? 

Een diep gewortelde overtuiging loslaten, dat gebeurt niet zomaar. Je zekerheden of angsten die je met de paplepel zijn ingegoten, de rug toekeren, het is een taai proces. Het vertrouwde, zelfs al is het negatief, voelt vaak veilig.

Enorme stenen zijn het. Als je ze telt, zijn het er twaalf. Langs de oever van de Jordaan. Als vanzelf vraag je je af waar die stenen vandaan komen? Dan hoor je het verhaal.

Met God kun je 2023 in. Mooie woorden. Maar u kunt er niet mee uit de voeten. Is dat nog van deze tijd? Bestaat Hij eigenlijk wel? 

Torenhoge energierekening, peperdure boodschappen, verruwing van de samenleving, zorgen in de privésfeer. En dan toch vertrouwen? Bang en bezorgd zul je bedoelen!